#3 - Aanpassen

වෙනස් කරන්න - Aanpassen (paste aan, heeft aangepast) 1) Op proef (laten) aantrekken 2) Met iets in overeenstemming brengen: zich aanpassen, zich schikken naar de omstandigheden

Na de euforie van de eerste weken, begint het bij mij van binnen steeds meer te kriebelen. En dan heb ik het niet over vlinders, maar meer over frustraties, onmacht en onbegrip. Toch die 5 fasen van een cultuurshock. Tijdens één van de hoorcolleges over culturele psychologie had ik die theorie wel eens langs zien komen, maar ik had er - vrij naïef natuurlijk - niet bij stil gestaan dat míj dit nu ook in best wel heftige mate zou overkomen.  

Wat zijn die fasen?

1. Wittebroodsweken → 2. Cultuurshock → 3. Acculturatie → 4. Aanpassing → 5. Evenwicht

En waarom ervaar ik dat zo? Nou, na de eerste honeymoon weken, merk ik nu dat ik me soms ga irriteren aan de werkwijze in het ziekenhuis. De therapeuten werken veel hands-off, terwijl ik bij sommige patiënten het idee heb dat ze meer baat zouden hebben bij manuele handelingen. Ze vinden ook dat ze het erg druk hebben, maar dat is met name zorgen dat de patiënten in en uit de machines worden gehaald. Door mijn gebrek aan orthopedische praktijkervaring word ik zelf ook onzeker als ik met een patiënt aan de slag ga: kan ik dit wel, doe ik dit wel goed en hoe zat het ook alweer met de anatomie en de achterliggende ziektebeelden? Als ik vervolgens aan de therapeuten vraag om feedback, begrijpen ze mij niet goed of kunnen ze niet altijd goed uitleggen of voordoen hoe zij het zouden doen. 

But you can't change the system. Iets wat ik mezelf goed in mijn hoofd moet prenten.

Is het dan allemaal zo verschrikkelijk hier? Nee! De mensen zijn werkelijk allemaal ontzettend vriendelijk en behulpzaam, het eten is hier heerlijk (zelfs mijn Friese tong begint aan het pittige te wennen), het klimaat is lekker (ik ben al bijna net zo bruin als de locals) en werkelijk alles is goedkoop.

Prijzen - om even een idee te geven hoe absurd goedkoop de dingen hier zijn:

• OV (150 km): 148 Rp bus  (€0,88) / 350 Rp trein (€2,05)
• Lunch: 215 Rp voor suikerbrood, fles cola en een waterijsje (€1,30)
• 1L Lion Beer: 150 Rp (€0,88)
• 2 GB mobiele data: 199 Rp (€1,17)
• Elephant pants (die 2 uur later alweer gescheurd was...): 530 Rp (€3,12)

Dag 11 t/m 15 - General Teaching Hospital

Na de eerste week op het DPM te hebben rondgestruind, was het de tweede week tijd om écht het ziekenhuis zelf in te gaan. Kortom, op naar de verpleegafdelingen! Zo ging ik mee op visite langs de Renal (Nefrologie), Neurologie / Neurochirurgie, Orhopedie en Medische ICU (Intensive Care Unit). Omdat chronische nierproblematiek hier de laatste jaren volksziekte nummer 1 is geworden, is er een complete afdeling van 3 verdiepingen voor deze patiënten vrijgemaakt. Oorzaak hiervan is vermoedelijk dat de armere inwoners en boeren (vervuild) water drinken uit de sloten, rivieren en meren, wat leidt tot disfunctie van de nieren. Fysiotherapie die dan gegeven wordt is met name adem-/pulmonale therapie, mobilisatie- en krachtoefeningen.

Wel even wennen zeg, dit ziekenhuis: de gangen zijn open, de wilde honden liggen er op de grond, de verpleegafdelingen (uitgezonderd de ICU's) hebben geen airco en de mannen liggen allemaal van de vrouwen gescheiden. De bedjes en brancards waarop de patiënten liggen zijn niet meer dan ijzeren karretjes met 4 wielen eronder. Op één 'kamer' (met een muur van circa 1 meter  hoog) liggen circa 12 patiënten die het moeten doen zonder enige vorm privacy. Geen gordijnen, weinig hygiëne en één grote broedplaats voor bacteriën.  

En dan de patiënten. Soms zo schrijnend, dat het pijn aan je ogen doet als je er naar kijkt. Bij het DPM bestaat ongeveer 60% van de patiëntencasussen uit een fractuur na een verkeersongeluk. En omdat het zo vaak voorkomt hebben ze er direct een begrip van gemaakt RTA (= Road Traffic Accident). Qua fysiotherapie is dat niet heel spannend allemaal.

Wel spannend om te zien zijn de externe fixaties die sommige patiënten krijgen: een soort stellage van pinnen door de huid naar buiten, vastgemaakt aan een cocon van ijzeren draden waarmee de schroeven de botten in het been op z'n plaats houden (Google het even voor een plaatje, is leuk).

Afgelopen week zag ik ook een jongetje van 10 jaar met brandwonden van z'n navel tot net boven z'n knie. De wond was nog open, maar hij kreeg wel fysiotherapie (stretching) om zo te voorkomen dat ie teveel voorover gebogen (en dus pijnvermijdende) houding zou aannemen. Maar om hem, zijn gehuil en zijn wonden te zien en horen, was vreselijk. Hij had dan een ongeluk gehad met een ton met heet water, maar brandwonden zijn hier een algemeen probleem. Mensen proberen namelijk ook suïcide te plegen door zichzelf in de fik te steken. 

Op een andere afdeling lag een man van eind twintig die een volledig donorbeen had gekregen nadat ie z'n eigen linkerbeen was verloren na een auto-ongeluk. Hij is de vijfde persoon in de wereld die een donorbeen kreeg, dus protocollen en prognoses rondom therapie is nog een beetje natte vinger werk (maar wat is mijn supervisor enorm tróts dat hij zijn fysiotherapeut is...). 

Op de neurologie liggen veel (comateuze) patiënten die hersenbeschadiging hebben opgelopen na een ongeluk of een val. Sommige hebben een craniotomie gehad (deels weghalen van schedel) waardoor het lijkt alsof ze een 'half hoofd' hebben. In Nederland krijgen ze dan speciale kapjes, hier niet. 

En zo zijn er nog veel meer interessante, aangrijpende en complexe casussen, die ik hopelijk de komende tijd tegen ga komen. 

Dag 16 & 17 - Heading to Jaffna

Wat in eerste instantie zo'n goed idee leek (lekker rondreizen in m'n eentje) bleek dit weekend een hel te zijn. Ik wilde met de trein naar Jaffna gaan, een nog-niet-zo-toeristische-stad helemaal in het Noorden. De trein had een uur vertraging (wat eerder regel dan uitzondering is) en daardoor arriveerde ik in het donker op het station in Jaffna. Geen aanrader om in het donker op onbekend terrein te zijn. Met de tuktuk naar mijn geboekte Guesthouse, die bij aankomst helemaal niet bleek te bestaan. Gelukkig had ik nog niks betaald. De tuktuk-driver bracht me naar een ander hostel, wat er in eerste instantie prima uit zag.  

Totdat ik mijn kamer binnenliep. Goed, het was goedkoop (2000 Rp incl. heel erg karig ontbijt met een koud ei en wit brood met mieren), maar een schoon hoeslaken zou dan wel prettig zijn. Er waren verder geen dekens en de douche heb ik preventief vermeden. 

Aan de bovenkant van mijn kamer waren grote tochtgaten in de muur gemaakt, maar die stond weer in verbinding met mijn buurman (ik hoorde hem snuiven, snurken, z'n wekker, z'n films, alles). Ik heb mezelf in het harde kartonnen tafelkleed gewikkeld dat de hotelmevrouw me gaf, een handdoek over m'n kussen gedaan en de klamboe improvisatorisch over m'n hoofd geworpen. Bovendien liep er op dat moment een hele grote mega tor door m'n kamer. Drie keer raden wie een slapeloze nacht had. Was dit nu het ideale leven van een backpacker?! Ik kon me er bar weinig van voorstellen. 

Ik wilde naar één van de Hinduistische eilanden gaan, maar de volgende dag bleek een rainy day te zijn. Zo noemen de locals een dag met slecht weer en veel wolken, ook al regent het misschien een uurtje. Dus besloot ik in de stad rond te gaan sjokken. Ik bezocht de Nallur Temple (awesome), Dutch Fort, Public Library en ik spotte de eerste atletiekbaan van Sri Lanka. 

De tweede nacht in Jaffna verbleef ik in een ander hotel, waar ik wél de douche in durfde (maar ook weer de Grote Vriendelijke Tor tegen het lijf liep). Ik verlangde zowaar naar mijn stapelbedje in het Work the World huis. Zondag de eerste beste trein terug naar Anuradhapura (voelt al een beetje als 'thuis') genomen. Met puffen, steunen, hijgen, piepen en veel gekraak kwam de trein op gang. Met dezelfde geluiden kwam hij ook bij elk station weer tot stilstand. Ik probeerde te nappen, maar hij maakte zoveel herrie dat ik er telkens wakker van schrok. Love you NS!

Ik kan niet anders zeggen, het was een bijzondere week ;-)  

Foto's  → Album #3